Hoe verder zonder identiteit te verliezen

Samenwerken tussen bedrijven kan het beste op één specifiek gebied, waarbij dan heel gericht afspraken gemaakt worden. Dat stelt Brian Tjemkes, programmadirecteur bij de Vrije Universiteit Amsterdam en mede-auteur van het boek Samen werken, samen winnen. Hij prefereert deze wijze van samenwerken boven fusies en overnames blijkt uit een door Focusplaza gearrangeerd podcastgesprek.

Centraal tijdens de uitzending staat de wijze waarop het beste samengewerkt kan worden. Behalve Brian Tjemkes laat ook Jos Vos, sector specialist retail van de Rabobank, zijn licht schijnen op de manieren waarop bedrijven anno 2021 het beste samenwerkingsverbanden aan kunnen gaan. Net als Tjemkes is ook Vos van mening dat zelfstandigheid een groot goed blijft in de manier waarop wordt samengewerkt. ‘Franchisers bijvoorbeeld hebben het voordeel dat ze lokaal ondernemerschap goed kunnen benutten, en tegelijkertijd zijn ze onderdeel van een grote formule waar ze óók van profiteren’, zegt hij in het gesprek. Al gebeurt dit lang niet altijd en ontstaat er alsnog een eenheidsworst. Volgens Vos geldt dit zowel voor de food als overige retail. Hij stelt dat alle grote trends in de retail te maken hebben met samenwerken. Een hele belangrijke is wat hem betreft de grensvervaging, waardoor de scheidingen tussen sectoren steeds onduidelijker worden; de zogeheten blurring die ervoor zorgt dat branches elkaar versterken. Ook meldt Vos dat verticale integratie binnen de waardeketen een grote trend is op dit moment. ‘Een goed voorbeeld hiervan is dat kassadata van de klant op een goede manier worden vertaald in productie-orders. De samenwerking tussen leveranciers en retailers is hierbij essentieel.’ Verder geldt ook voor de belangrijke trend digitalisering dat samenwerken van eminent belang is stelt hij. De horizontale samenwerking (denk aan inkoopcombinaties) bestaat al veel langer en heeft een verzadigingspunt bereikt laat Vos verder weten.

Platform-verbanden
Brian Tjemkes verwacht dat platformverbanden een grote toekomst gaan doormaken. Hij splitst de zogeheten business-ecosystemen, zoals hij ze benoemt, in enerzijds de geografische en anderzijds de technologische. Met name bij die tweede is het zaak dat partijen aanhaken die complementair aan elkaar zijn. ‘De wereld wordt complexer en dan heb je elkaar nodig. Smart Cities zijn wat hem betreft een goed voorbeeld. Daarbij doelt hij op steden waarbij informatietechnologie en the internet of things gebruikt worden om de stad te beheren en te besturen. Hierbij gaat het zowel om de administratie als om de voorzieningen zoals bibliotheken, ziekenhuizen, het transportsysteem en de nutsvoorzieningen. ‘Dat kan alleen bereikt worden door goed samenwerken’, aldus Tjemkes. Digitale platforms zijn volgens Jos Vos voor Nederlandse bedrijven dé kans om ook in het buitenland voet aan de grond te krijgen. De wereld is inmiddels zo complex dat bedrijven elkaar wel op moeten zoeken weet Vos. Maar de wijze waarop dat dan vervolgens vormgegeven moet worden is een belangrijke vraag. Jos Vos: ‘De meeste fusies en overnames slagen niet, maar geheel alléén red je het ook niet. De voor de hand liggende conclusie is dan ook dat samenwerken op een wat minder dwingende manier het beste is’, stelt hij, waarbij hij voor de dhz-branche enkele voorbeelden geeft. ‘Blurring kan hier goed werken.’ De sector specialist retail van de Rabobank vindt dat de dhz-branche zich niet alleen moet toeleggen op verkoop, maar ook de klanten beter moet helpen de klussen te realiseren. De dienstverlening en samenwerkingsverbanden moeten uitgebreid worden. Een goed voorbeeld is wat hem betreft Hornbach, dat een aantal vaste partners geselecteerd heeft waar een langdurige samenwerking mee is aangegaan. Brian Tjemkes is ervan overtuigd dat de consument anno 2021 ook ‘een ervaring’ koopt. Dat betekent voor ondernemers dat ze meer moeten zijn dan alleen de functionele verkoper. ‘Hoe creëer je toegevoegde waarde? Een belangrijke vraag die de retailer moet stellen voor zichzelf. Je bent veel meer dan een dozenschuiver. Ik zie zelf te vaak dezelfde soorten winkels, zonder eigen identiteit.’ Een trend, zeker ook ingegeven door corona, is dat consumenten meer rechtstreeks bij leveranciers kopen en daar zal de retail rekening mee moeten houden en op in moeten spelen.

Wil je de podcast beluisteren?